ولایت فقیه یک مقام الهی است یا یک
مقام زمینی و با انتخاب مردم؟
پاسخ: این شبهه از این جا نشأت می گیرد که مردم،
نمایندگان مجلس خبرگان رهبری را انتخاب می کنند و آنان به عنوان منتخب مردم، ولی
فقیه را انتخاب می نمایند و رهبری با این واسطه، منتخب مردم است و یک مقام زمینی
است که مشروعیت مردمی دارد.
در پاسخ به این شبهه و پرسش باید گفت: منظور از
این مشروعیت، مقبولیت است. برای رسیدن به این مقبولیت، راه را به گونه ای ترسیم
کرده اند تا ولی فقیه قانونی با حمایت مردمی، قدرت تحقق و اجرای احکام الهی را در
جامعه اسلامی داشته باشد.
امام خمینی (قدس سره) می فرمایند:« بر حسب حق
شرعی و حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی
اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران که نسبت به جنبش ابراز شده
... جناب عالی( رییس دولت موقت) را مأمور تشکیل دولت موقت می نمایم».
از دیدگاه امام (قدس سره) انتخاب مردم - چه به
وسیله ی اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیلع و چه با انتخاب خبرگان - هر گز به معنای
مشروعیت (حقانیت) بخشیدن به حکومت و ولایت فقیه نیست، زیرا منبع تأمین مشروعیت
حکومت، دین و ولایت تشریعی الهی است و پذیرش مردم و - به اصطلاح - مقبولیت مردمی
موجب کار آمدی، فعلیت بخشی، دوام و استحکام حکومت می شود.
هر گاه چنین حاکمیت و حکومتی مورد پذیرش و قبول
مردم قرار گیرد، بیرق دین باوری و خدا محوری برافراشته خواهد بود و برکات بی پایان
توحید، نبوت و امامت در سایه ی ولایت بر دل ها و دیده ها فرو خواهد بارید و راه
کمال و تکامل، روشن و روشنگر خواهد بود.
این نقش که«مقبولیت » نام گرفته، در تمامی زمان
ها، ابهت فراوانی داشته و در کنار مکتب و رهبر قرار گرفته است و حقیقتی است که
خداوند به پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) درباره ی آن فرمود: « هو الذی ایدک بنصره و بالمؤمنین»؛ خداوند است که تو را با یاری خویش و
کمک مؤمنان تقویت کرد.
بر همین اساس، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در
صفحه ی 129 از جلد 21 صحیفه ی نور می آورند: «اگر مردم به خبرگان رأی دادند تا مجتهد عادلی را برای حکومتشان تعیین کنند،
وقتی آن ها هم فردی را
تعیین کردند تا رهبری را به عهده بگیرد، قهری او
مورد قبول مردم است و در این صورت، او ولی منتخب مردم می شود و حکمش نافذ است. »
اگر مردم حمایت نکنند و مردم پشت سر رهبری قرار
نگیرند، مقبولیت ندارد و حکمش نافذ نیست. این بیان به معنای مشروعیت بخشی زمینیان
به ولی فقیه نیست.
حضرت امام (قدس سره) در تبیین جایگاه دینی و
مشروعیت الهی حکومت و ولایت فقیه، در صفحه ی 95 از جلد ششم صحیفه ی نور می آورند:
«ولایت فقیه یک چیزی نیست که مجلس خبرگان ایجاد کرده
باشد؛ ولایت فقیه یک چیزی است که خدای تبارک و تعالی درست کرده است؛ همان ولایت
رسول الله (صلی الله علیه و آله) است.»
معظم له در صفحه ی 237 از جلد 19 صحیفه می فرمایند:
« فقهای جامع الشرایط از طرف معصومین (علیهم السلام) نیابت در تمام امور شرعی و
سیاسی و اجتماعی دارند و تولی امور در غیبت کبری موکول به آنان است. »
بر مردم هم واجب است که از این ولی
فقیه حمایت کنند. اگر حمایت مردمی بود، ولی فقیه هم باید تشکیل حکومت دهد؛ چه این
که علی (علیه السلام) می فرمایند: «لو لا حضور الحاضر و قیام الحجة بوجود الناصر»؛
اگر نصرت و یاری مردم نبود، علی زمام حکومت را به دست نمی گرفت! خبرگان هم باید
ولی فقیه منصوب را جانب معصوم (علیه السلام) و پروردگار را مشخص و معرفی کنند.
آنان اهل خبره و تشخیص شخص ولی
فقیه اند و شهادت می دهند که این شخص
صلاحیت رهبری را دارد. این طور نیست که خبرگان - که خود افرادی از جمع مردمند - به
فردی مشروعیت رهبری ببخشند و او را به مقام رهبری نصب کنند. کار خبرگان، شهادت
دادن به مصداق آن عنوان کلی در زمان حاضر است و با این شهادت، تکلیف مردمی که خود
توانایی تشخیص ولی فقیه را ندارند، روشن می شود.
در زمان های پیشین نیز مردم برای شناخت مجتهد و
فقیه اعلم به سراغ خبره ها می رفتند؛ به سراف علمای بزرگ و با تقوای شهر خود می
رفتند و از آنان می پرسیدند: «اعلم کیست؟!» امروز نیز مردم باید اهل خبره و نخبگان
عرصه ی فقاهت را برای مجلس خبرگان بر گزینند و آنان با استفاده از عقل جمعی، مصداق
رهبری را مشخص و به مردم معرفی کنند، تا مردم با حمایت از ولی فقیه جامع الشرایط و
منصوب از سوی امام معصوم (علیه السلام) راه را برای او در راستای اجرای احکام الهی
هموار سازند.
آگاهی از فقاهت، قدرت استنباط احکام و میزان
آشنایی با مبانی دین، کاری بسیار سخت است که بدون رجوع به متخصصان آگاه و خبره در
این زمینه، فراهم نمی شود. اگر به بنیان چنین شیوه ی هوشمندانه ای بنگریم، به خوبی
در می یابیم که بهترین راه و مطمئن ترین شیوه برای شناخت ولی فقیه منصوب از جانب
پروردگار و نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمه ی معصومین (علیهم
السلام)، رجوع به خبرگان و اهل معرفتی است که توانایی گذاشتن دست ملت در دست فقیهی
عادل،
با تقوا و مدیر و مدبر را دارند و مردم نیز مطمئن
هستند که با پیروی از نگاه آنان، به سعادت دو سرای دنیا و آخرت نایل می آیند.
ولایت مطلقه فقیه علی شیرازی
|
